Н.Н. Еремейцева сөбүлэҥинэн, кини блокнотуттан быһа тардыылары ааҕааччы болҕомтотугар таһаарабыт.

Биһиги дойдубутугар уонна эн кумааһынньыккар

Аан дойдуга 1 миэстэ: 
- ньиэп,
- алмаас, 
- палладий.
Аан дойдуга 2-с миэстэ: 
- гаас,
- алюминий,
- платина,
- никель,
- титан. 
Аан дойдуга 3-с миэстэ: 
- кыһыл көмүс. 

Онуоха Россия олохтооҕун 38% аһыырыгар уонна таҥнарыгар харчыта тиийбэт. Тэҥнэбилгэ. Европа дойдуларыгар муҥутуур кыра хамнас (ыйга):

- Люксембурга    €1999 
- Ирландияҕа    €1563 
- Нидерландыга    €1552 
- Бельгияҕа    €1532 
- Германияҕа    €1498 
- Францияҕа    €1480 
- Великобританияҕа    €1397 
- Испанияҕа    €826 
- Словенияҕа    €805 
- Россияҕа    €112.

Россия – социальнай судаарыстыба (РФ Конституциятынан). Дойду баай дьонун 1%-гар Россия баайын-дуолун 75% баар. Оттон: 
- Германияҕа    32%
- Норвегияҕа    31%
- Италияҕа    25%
- Францияҕа    25%
- Великобританияҕа    24%

Ииттинэн олоруу алын таһыма – муҥур уһук

«Россия – социальнай судаарыстыба» 
РФ Конституцията
Билиҥҥи Россия Федерациятыгар ииттинэн олоруу алын таһыма (ыйга): 
- пенсионер    8 496 солк.
- оҕо    10 181 солк. 
- үлэһит    11 160 солк.
- Сбербаан салайааччыта Греф    53 851 000 солк.
- Роснефть салайааччыта Сечин    63 643 000 солк.
- Газпром салайааччыта Миллер  86 646 000 солк.

Дьэ, онон бүгүн РФ маннык бириинцибинэн олорор:
- Миллер диэн доҕорго – гаас турбатын,
- Сечин диэн доҕорго – ньиэп турбатын,
- Россия көннөрү олохтооҕор – муҥур уһук.

ИББ (ис баалабай бородуукта) уонна МРОТ

Россия 
- ИББ - $1283 млрд,
- миллиардер ахсаана – 96,
- баайдарын 1% - дойду баайын 75%,
- дьадайыы боруога - $176,
- МРОТ - $133,
- пенсия орто кээмэйэ - $225.
Великобритания 
- ИББ - $2648 млрд,
- миллиардер ахсаана – 54,
- баайдарын 1% - дойду баайын 24%,
- дьадайыы боруога - $1 775,
- МРОТ - $1 686, 
- пенсия орто кээмэйэ - $2 018.

Олоҕу олоруу орто уһуна

Россия
- Олоҕу олоруу орто уһуна - 72 сыл,
-биир дууһаҕа тиксэр ИББ - €7 373,
- дьадайыы боруога – ыйга €148,
- орто хамнас - €506,
-МРОТ - €112.
Франция
- Олоҕу олоруу орто уһуна - 82 сыл,
- биир дууһаҕа тиксэр ИББ - €31 061,
- дьадайыы боруога – ыйга €1 086,
- орто хамнас – €2 998,
-МРОТ - €1 480.

Доруобуйаҕа уочаракка турардааҕар халбаһыга уочарат ордук этэ

2017 сыл ахсынньы 17 күнэ. Путин: «Доруобуйа харыстабыла – Россия тумус суолталаах эйгэтэ». 
РФ балыыһа уопсай ахсаана
(Росстат чахчылара): 
- 2000 сыл    10 700
- 2016 сыл    5 400 
РФ балыыһаҕа оҕо миэстэтин уопсай ахсаана: 
- 2000 сыл    229 000
- 2016 сыл    159 000

Тумус суолталаах эйгэҕэ балаһыанньа маннык буоллаҕына, атыттарга хайдах буолуой? Бүгүн Россия Федерациятыгар оҥоһуллар медицинскэй көмө уопсай кээмэйин 35% гражданнар бэйэлэрин суоттарыгар оҥоһуллар. Доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр быһыы-майгы уларыйбатаҕына, 2025 сылга бу көрдөрүү 50% тиийиэҕэ.

Аска-үөлгэ уонна табаарга уочарат суох буолбута сэбиэскэй кэмтэн сүрүн кыайыы быһыытынан ааҕыллар. Онуоха сэбиэскэй кэмҥэ сорох ас-үөл уонна табаар тиийбэт буолуута бүгүҥҥү күн нэһилиэнньэ улахан аҥаарыгар харчыта тиийбэтинэн солбуллубутун туһунан этэллэрин “умналлар”.

Билигин да уочарат син биир баар, ханна да сүппэтэ: халбаһыга уочарат быраас кабинетыгар уочаратынан солбулунна. Холобур, бырааска босхо сылдьаары 10 -14 хонук иннинэ суруттарыахха наада. Судаарыстыба олохтообут сыанатынан (ис дьиҥэр, дотациялаах) атыыланар халбаһыга сэбиэскэй дьон уочаракка бэрди гыннар 1-2 чаас турар буоллахтарына, билигин бырааска 1-2 нэдиэлэ туруохха сөп, оттон сорох анал специалистарга отой да киирэр кыаҕыҥ суох. Оттон ССРС-ка халбаһыны ырыынак сыанатынан ханнык да уочарата суох кооперативнай маҕаһыыҥҥа эбэтэр ырыынакка атыылаһыахха сөп этэ. Билигин ханнык баҕарар анал бырааска уочарата суох улахан харчыны төлөөн көрдөрөрүҥ курдук. Ити эрээри ССРС-ка нэһилиэнньэ барыта харчыта элбэх эбит буоллаҕына, билигин харчыта суох.

Уйгуну эрэннэрэр “данаецтартан” сэрэниҥ

1940 сыллаахха ГОСТ тутуспатахха, холуобунай эппиэккэ тардыы киллэриллибитэ. Тустаах ыйаахтан: “Хаачыстыбата суох эбэтэр кэмпилиэктэммэт бородууксуйаны оҥорон таһаарыы иһин уонна булгуччулаах стандартары кэһэн туран бородууксуйаны оҥорон таһаарыы иһин – промышленнай предприятиелар директордарын, кылаабынай инженердэрин уонна техническэй хонтуруол отделларын начальниктарын суукка биэрэргэ уонна суут уурааҕынан 5-тэн 8 сылга диэри болдьоххо түрмэҕэ хаайарга”.

Дьэ, онон ССРС-ка хаачыстыбата суох аһы-үөлү, эми-тому оҥорон таһаарыы иһин хаайыыга түбэһэр буоллахтарына, билиҥҥи Россияҕа барыһы баһан ылаллар.

АХШ уонна Европаҕа аска туттуллара бобуллубут пальма техническэй арыытын омук дойдуларыттан атыылаһар кээмэйинэн Россия үһүс сылын аан дойдуга бастакы миэстэни ылар.

“Аны биэс сылынан Россия сырынан бэйэтин бэйэтэ толору хааччынар буолуоҕа”, - диэбитэ соторутааҕыта тыа хаһаайыстыбатын министрэ Ткачев. Биһиги ону үөрэ-көтө итэҕэйэбит. Дойдубутугар сыры оҥорон таһаарыы 2015 сыл аҥардас олунньуга 31 % улааппыта. Онуоха үүтү оҥорон таһаарыы 1,2 % түспүтэ, оттон үүтү тастан киллэрии – 39,1%. Ол оннугар пальма техническэй арыытын тастан киллэрии 44,1% улааппыта (Росстат чахчылара).

Ырыынак дойдуну аһатыаҕа, маҕаһыыннар долбуурдара эгэлгэ аһынан туолуохтара диэн эрэннэриилэри биэрэн, сэбиэскэй тутулу суулларбыттара. Кырдьык, долбуурдарбыт туоллуллар ... суррогатынан. ССРС эрдэҕинэ блокадаламмыт Ленинградка эрэ суррогатынан аһаппыттарын санатыахпытын баҕарабыт. Ол аата блокадаламмыт Ленинград олохтоохторун курдук, ырыынак биһигини күн аайы суррогатынан аһатар.

“Советская Россия”,

2018 сыл тохсунньу 25 күнэ.