Социальнай объектар котельнайдара, бюджетниктар уонна пенсионердар коммунальнай чэпчэтиилэригэр бэриллэр уокка оттор мас бэлэмнээґинэ, тиэйэн киллэриитэ, чааґынай сµіґµлээхтэр отторун-мастарын тиэйиитэ, ыалдьыбыт дьоІІо, тірµµр дьахталларга, ілбµттээхтэргэ кіміліґµµ барыта совхоз отделениятын управляющайын, биригэдьиирдэрин кµннээ±и тµбµктэрэ этэ. Ону эппитинэн-хааммытынан µлэлээбит эрэ дьон толору билэн эрдэхпит. Билигин бу µлэни барытын бµтµн Олох-дьаґах коммунальнай хаґаайыстыбатын коллектива, уонунан таксистар, трактордарынан іІі оІорор биирдиилээн дьон толороллор.

Маны таґынан сµрµн сорукпут — сµіґµ, сылгы иитиитин кытта сибээстээх кыґыннары-сайыннары ірібµлэ суох быстыбат µлэ, µлэґит илии тиийбэт сµрµн кыґал±атын тэрийии уонна хааччыйыы.

“Совхозтар оччолорго туппут уопсайдара баар буолан, билигин 40 — 45 сыл ааспытын кэннэ, “Хаарбах дьиэ” федеральнай программанан дьиэлэннибит”, — диэбиттэригэр, “Советскай былаас барахсан дьоІІо билигин да кіміліґір” диэн санаа миэхэ эрэ буолбакка, элбэх киґиэхэ охсуллан ааста±а...

Саха Республикатын Государственнай Мунньа±а (Ил Тµмэн) Саха Республикагар тыа хаґаайыстыбатын сайдыытын туґунан сокуону 2016 сыл кулун тутар 26 кµнµнээ±и уураа±ынан ылыммыта. Мин бу сокуон сµрµн итэ±эстэригэр тохтуом:

1. Судаарыстыбаннай кімі оІоґуллар таґыма чуолкайа суох, ол иґин ороскуот итэ±эс субсидияланар.
2. Ґлэґиттэргэ хамнас муІутуур кыра кээмэйэ эрэ ыйыллар, µлэ разрядтарынан тілібµрэ толору хааччыллыыта мэктиэлэммэтэх.
3. Тыа хаґаайыстыбатыгар туґаныллар сир фондата тэриллэрин туґунан суруллубут эрээри, ол ханна эмэ тэриллибитин туґунан туох да суох.
4. СР Правительство, профсоюзтар федерацияларын уонна µлэни биэрээччилэр тµмсµµлэрин сібµлэґиилэригэр “налаживание системы закупок у производственных предприятий малого бизнеса и АПК” диэн пуун сокуоІІа киирбэтэх. “Туймаада” ФАПК базатыгар тэриллибит АПК сайдар фондатын туґунан сокуоІІа эмиэ туох да суох.
5. СокуоІІа ыйыллыбыт “Схема размещения производственных объектов сельского хозяйства РС(Я)” Тыа хаґаайыстыбатын коллегиятыгар хойутаан кірµлµннэ.

Бу сокуону ситэрэн-хоторон кэІэттэххэ уруккуттан итэ±эґэ суох, тыа хаґаайыстыба бородууксуйаны оІорон таґаарыыны іссі ордук тэрийиэхпитин сіп диэн саныыбын.

1. Ґрдµк оІорумтуолаах улахан хаґаайыстыбалар нуорматтан кыра нагрузкалаах, мілтіх технологиялаах, намыґах оІорумтуолаах, кірдірµµлэрдээх хаґаайыстыбалардаа±ар ночоотторо кырата чуолкай. Онон бюджет билиІІи хаґаайыстыбалары ночоото суох таґымІа диэри субсидия кірірµнээ±эр, а±ыйах ороскуоттаныа±а.
2. Хамнаґы улаатыннаарыы идэни баґылааґыІІа, олохсуйан µлэлээґиІІэ тиэрдиэ.
3. Уларсыкка биэрэр сир фондата саІа хаґаайыстыбалар тэриллиилэригэр кыа±ы µіскэтиэ.
4. Крестьянскай-фермерскай хаґаайыстыбаларга (КФХ) уґуннук µлэлээбит дьон сааґыран, кинилэри солбуйааччылара суох буоллахтарына, хаґаайыстыбаларын Агропромышленнай комплекс (АПК) сайыннарыы фондатыгар атыылыылларыгар хаґаайыстыбаларын сирин муІутуур сайыннаран, сыана±а туруорар сыалланыахтара.
5. Бу схема сир оІорумтуотун географическай-климатическай балаґыанньатын (потребительскай рыноктан чугаґын-ыраа±ын) учуоттаан тыа хаґаайыстыбатыгар аналлаах хамсаабат баай сµрµн тутууларын АПК сайдыытын фондата тутан, тілібµрэ суох, конкурснай тірµккэ оло±уран туґаныыга биэриитэ олохтонуохтаах.

Сир уонна сµрµн оІорон таґаарыы объектара туґаныыга эрэ бэриллэллэр. Маннык усулуобуйа±а бастаан казеннай предприятиены, онтон кооперативнай хаґаайыстыбалары, баар уонна тэриллэр крестьянскай-фермерскай хаґаайыстыбалары кµімчµлээбэккэ тэрийиэххэ сіп этэ.

Билигин тыа сирин иннигэр араас форма хаґаайыстыбаларынан сири таба туґаныыны, араас іІі кірµІнэрин сайыннаран, элбэх киґи µлэлээн айа±ын ииттэр усулуобуйатын тэрийии соруга турар.

“БилиІІи олоххо сайынныбыт а±ай”, — дииллэрин, тутах санаа быґыытынан сыаналыыбын. Элбэ±и эппэппин эрээри, маннык кірсµґµµлэр элбэх толкуйга а±алаллар.

Тыабыт сирин кэскилэ, дьиІэр, бэйэбит илиибитигэр баар.

Николай ПОПОВ,

СР тыатын хаґаайыстыбатын µтµілээх µлэґитэ,

РФКП чилиэнэ.